Ο Γενικός Διευθυντής του Γραφείου Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου για την Ευρώπη, Peter Wilson και ο μόνιμος γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κυριάκος Κούρος προήδρευσαν της πρώτης ετήσιας αναθεώρησης του Μνημονίου Συναντίληψης ΗΒ-Κύπρου στις 14 Δεκεμβρίου 2023.
Συζήτησαν την πρόοδο στο πλαίσιο των καθορισμένων τομέων πολιτικής του ΜΣ που θα ενίσχυαν περαιτέρω τους δεσμούς μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου για την υποστήριξη των κοινών στόχων και για την αντιμετώπιση επειγουσών παγκόσμιων προκλήσεων.
Ο Δρ Κούρος και ο κ. Wilson προσδιόρισαν επίσης μελλοντικές πρωτοβουλίες για να αξιοποιηθούν οι στενές και ιστορικές διμερείς σχέσεις.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Κύπρος επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν στενά για μια δίκαιη και διαρκή διευθέτηση του Κυπριακού εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ, όπως ορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Συγκεκριμένα αποφασίστηκαν:
Εξωτερική και περιφερειακή πολιτική
Οι πρόεδροι συζήτησαν το εύρος των κοινών στόχων εξωτερικής πολιτικής και τη συνεργασία σε διμερή και πολυμερή φόρουμ τους τελευταίους 12 μήνες. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Κύπρος συνέχισαν να στέκονται αλληλέγγυα με την Ουκρανία ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα. Και οι δύο χώρες έχουν ενισχύσει τη συνεργασία τους για τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις, στοχεύοντας Ρώσους ολιγάρχες ως προς την προσπάθεια απόκρυψης των περιουσιακών τους στοιχείων.
Η Κύπρος και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν λάβει σθεναρή θέση ως απάντηση στην κατάσταση στο Ισραήλ και τη Γάζα, επαναλαμβάνοντας το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, ενώ προτρέπουν σε αυτοσυγκράτηση και τήρηση του διεθνούς δικαίου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Συνεργαζόμαστε για να φέρουμε την αναγκαία ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, μεταξύ άλλων μέσω της λειτουργίας του κυπριακού θαλάσσιου διαδρόμου από τη Λάρνακα (Σχέδιο AMALTHEA).
Οι πρόεδροι αναγνώρισαν την αποτελεσματική διμερή συνεργασία που αποδείχθηκε νωρίτερα αυτό το έτος για την εκκένωση και τον επαναπατρισμό αμάχων από το Σουδάν και το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων Βρετανών και Κυπρίων υπηκόων, ως μέρος του Κυπριακού Σχεδίου Διαχείρισης Κρίσεων ESTIA.
Υπήρξε τακτική ανταλλαγή απόψεων για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, καθώς και για την Κίνα και το Ιράν. Το ΗΒ και η Κύπρος συμφωνούν ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, στη βάση του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των θεμελιωδών αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, είναι βασικός κοινός στόχος και παραμένουν προσηλωμένοι στην ενεργό δέσμευση προς αυτόν τον στόχο. Οι πρόεδροι επιβεβαίωσαν εκ νέου την επιθυμία τους να εμβαθύνουν περαιτέρω τη συνεργασία μας στην εξωτερική πολιτική και δεσμεύτηκαν να διεξαγάγουν μια σειρά στρατηγικών διαλόγων για θέματα εξωτερικής πολιτικής προτεραιότητας το επόμενο έτος, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων ΕΕ-ΗΒ, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις εξελισσόμενες σχέσεις στο εξωτερικό και ζητήματα πολιτικής ασφάλειας.
Στο πλαίσιο της Κοινοπολιτείας, η Κύπρος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα διαβουλεύονται στενά για μια προσανατολισμένη στα αποτελέσματα Συνάντηση Αρχηγών Κυβερνήσεων (CHOGM) στη Σαμόα, το 2024.
Άμυνα και ασφάλεια
Η αμυντική δέσμευση υψηλού επιπέδου συνεχίστηκε φέτος με επίκεντρο την εκπαίδευση και τη διαλειτουργικότητα, με αποκορύφωμα ένα ανανεωμένο Διμερές Σχέδιο Αμυντικής Συνεργασίας που υπογράφηκε κατά τις συνομιλίες του προσωπικού του Υπουργείου Άμυνας τον Σεπτέμβριο του 2023. Το Σχέδιο καθορίζει την πρόθεσή μας να ενισχύσουμε τη δέσμευσή μας στην αμυντική εκπαίδευση, ασκήσεις και ανταλλαγή εμπειριών κατά το επόμενο έτος. Οι πρόεδροι συμφώνησαν να εξετάσουν ευκαιρίες συνεργασίας με εταίρους σχετικά με δυνατότητες αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της πυρόσβεσης.
Αναγνωρίζοντας τη χρησιμότητα και την πολιτική ώθηση που έρχεται με τις συναντήσεις σε πολιτικό επίπεδο, οι πρόεδροι ενθάρρυναν να πραγματοποιούνται συναντήσεις μεταξύ των Υπουργών Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου σε ετήσια βάση.
Εκπαίδευση, πολιτισμός, επιστήμη και καινοτομία
Ο κ. Wilson και ο Dr Kouros αναγνώρισαν τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση και ο πολιτισμός στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των ανθρώπων που στηρίζουν τη διμερή σχέση και αναγνώρισαν ότι η φύση αυτών των δεσμών έχει αλλάξει από την έξοδο του ΗΒ από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συμφώνησαν να εξετάσουν προσεγγίσεις για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών δεσμών μεταξύ βρετανικών και κυπριακών πανεπιστημίων.
Εμπόριο και ευημερία
Οι πρόεδροι δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν περαιτέρω προσπάθειες, όπως η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, η ίδρυση κοινών επιχειρήσεων, η μείωση των φραγμών και του κόστους, για την προώθηση εμπορικών και επενδυτικών ευκαιριών μεταξύ ΗΒ και Κύπρου, με ιδιαίτερη έμφαση σε τομείς όπως η ενέργεια, το περιβάλλον, ο χρηματοοικονομικός τομέας, τεχνολογία και υγειονομική περίθαλψη.
Για περαιτέρω συντονισμό και προσαρμογή των βέλτιστων πρακτικών, οι πρόεδροι συμφώνησαν να ενθαρρύνουν τους φορείς προώθησης του εμπορίου και των επενδύσεων να πραγματοποιούν συνεδριάσεις σε ετήσια βάση.
Ναυτιλιακές υποθέσεις
Αναγνωρίζοντας τις προτεραιότητες και των δύο χωρών ως ιστορικών θαλάσσιων εθνών, οι πρόεδροι χαιρέτησαν την υπογραφή τον Φεβρουάριο ενός Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου για τις θαλάσσιες υποθέσεις. Προσβλέποντας στο μέλλον, υπάρχει συμφωνία να δοθεί προτεραιότητα στη δέσμευση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κύπρου για την ασφάλεια των ναυτικών και την πράσινη μετάβαση ως βασικά αντικείμενα στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Κλίμα
Αναγνωρίζοντας τις κοινές προτεραιότητες τόσο της Κύπρου όσο και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο COP28 και μέσω της Κοινοπολιτείας, οι πρόεδροι καλωσόρισαν την ευκαιρία να συνεργαστούν στενότερα μέσω της Συμμαχίας Powering Past Coal Alliance.
Μετά τη δέσμευση των Αρχηγών Κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας στο Κιγκάλι 2022, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Κύπρος δεσμεύονται έτσι ώστε η Υπουργική Σύνοδος της Κοινοπολιτείας Ωκεανών που θα φιλοξενηθεί από την Κύπρο τον Απρίλιο του 2024, να καταγράψει τις αρχές και τις προτεραιότητες μιας μελλοντικής «Διακήρυξης Ωκεανών της Κοινοπολιτείας» και να συμφωνήσουν σε έναν οδικό χάρτη προς την έγκρισή του στη συνεδρίαση της Σαμόα τον Οκτώβριο του 2024.
Επιβολή του νόμου, οργανωμένο έγκλημα και τρομοκρατία
Ο Δρ Κούρος και ο κ. Wilson σημείωσαν το εξαιρετικό επίπεδο της υπάρχουσας διμερούς συνεργασίας για την επιβολή του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για την αντιμετώπιση του σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος, την ανάπτυξη ικανοτήτων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την ισχυρή δικαστική συνεργασία και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
Νομικές υποθέσεις και δικαιοσύνη
Οι πρόεδροι αναγνώρισαν την κοινή νομική κληρονομιά μεταξύ της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου, ως κράτη δικαίου, η οποία στηρίζεται στους ισχυρούς και ζωντανούς δεσμούς μεταξύ των νομικών και στις δύο χώρες. Και οι δύο συμφώνησαν να υποστηρίξουν την ανταλλαγή νομικής εμπειρογνωμοσύνης και βέλτιστων πρακτικών, με βάση τις επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας πέρυσι.
Προξενικές υποθέσεις
Πάνω από 300.000 Κύπριοι διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάνω από 1 εκατομμύριο Βρετανοί επισκέπτονται την Κύπρο κάθε χρόνο. Και οι δύο αναγνώρισαν τους σημαντικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών και συμφώνησαν να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την προώθηση αυτών των δεσμών μέσω της δημόσιας διπλωματίας.
