Φέτος το μεγάλο ενδιαφέρον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ήταν έξω από τις εργασίες του Οργανισμού. Οι συναντήσεις μεταξύ των διαφόρων ηγετών που βρέθηκαν στη Νέα Υόρκη ήταν δηλωτικές ενός παγκόσμιου συστήματος που αναδιατάσσεται ραγδαία. Και ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία των διεθνών σχέσεων, αυτό το παγκόσμια σύστημα αναδιατάσσεται με κινητήριο μοχλό κάποιες δυνάμεις μεσαίας ισχύος, και όχι τις λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις.
Μία τέτοια συνάντηση ήταν αυτή που έγινε μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Ένα ραντεβού των δυο ηγετών που άργησε περί τα 13 χρόνια…
Ήταν Μάης του 2010, όταν το πλοίο Mavi Marmara, ιδιοκτησίας της τουρκικής ΜΚΟ ΙΗΗ, μιας οργάνωσης που διατηρούσε στενούς δεσμούς με δίκτυα της Ισλαμικής τρομοκρατίας, βρισκόταν στα ανοικτά της Γάζας και επιχειρούσε να σπάσει τον αποκλεισμό που είχαν επιβάλλει οι Ισραηλινοί. Τα ξημερώματα της 31ης Μαΐου, Ισραηλινοί κομάντος έκαναν ρεσάλτο στο πλοίο και στις συμπλοκές που ακολούθησαν έχασαν συνολικά τη ζωή τους δέκα ακτιβιστές.
Πρωθυπουργοί σε Τουρκία και Ισραήλ, οι Ερντογάν και Νετανιάχου αντίστοιχα.
Το γεγονός ξεχείλισε το ποτήρι των ήδη προβληματικών σχέσεων που είχαν διαμορφωθεί μεταξύ των δυο κρατών.
Στους δυο ηγέτες πήρε σχεδόν 13 χρόνια για να συναντηθούν! Στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, η παρουσία και των δυο στη Ν. Υόρκη για τη ΓΣ του ΟΗΕ ήταν μια καλή ευκαιρία να συναντηθούν τετ-α-τετ για πρώτη φορά και να βάλουν τις βάσεις μιας επαναπροσέγγισης των δυο κρατών στη βάση των κοινών τους συμφερόντων, παρά τις διαφορές τους.
Και είναι πολλά τα κοινά τους συμφέροντα, όπως και οι διαφορές τους.
Η συνάντηση των δυο ηγετών πραγματοποιήθηκε μία ημέρα μετά τις δηλώσεις Ερντογάν ότι θα υποστηρίξει μια αμερικανική προσπάθεια διαμεσολάβησης, ώστε να υπάρξει κάποια επίσημη προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας. Ενώ για πρώτη φορά ο Ερντογάν απέφυγε να κατηγορήσει τους Ισραηλινούς από το βήμα του ΟΗΕ για την κατάσταση με τους Παλαιστίνιους.
Ήταν λοιπόν λυμένα τα χέρια του Νετανιάχου για να πραγματοποιήσει αυτή την συνάντηση. Επίσημα ανακοινώθηκε ότι συζήτησαν το Παλαιστινιακό, τα ενεργειακά, ζητήματα ασφάλειας, τις διμερείς σχέσεις, ενώ ο τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την επιθυμία του να επισκεφτεί την Ιερουσαλήμ το συντομότερο δυνατό.
Οι δυο χώρες δεν είχαν διπλωματική εκπροσώπηση από το 2018, ενώ από το 2020 άρχισαν να έχουν σε τεχνικό κυρίως επίπεδο κάποιες επαφές για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Τον Αύγουστο του 2022, οι δυο χώρες αποκατέστησαν πλήρως τις διπλωματικές τους σχέσεις.
Η είδηση που βγήκε από την συνάντηση των δυο ηγετών στη Νέα Υόρκη είναι ότι αποφάσισαν από κοινού να προχωρήσουν σε στενότερες και συχνότερες επαφές, και να συνεργαστούν κυρίως πάνω στα ενεργειακά της Αν. Μεσογείου, με κοινές ερευνητικές και γεωτρητικές προσπάθειες.
