Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες πρότεινε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να επεκτείνει τη συμφωνία που επιτρέπει την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα από την Ουκρανία με αντάλλαγμα τη σύνδεση μιας θυγατρικής της ρωσικής αγροτικής τράπεζας με το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT.
Η Ρωσία διαπραγματεύεται σκληρά το όλο ζήτημα, καθόσον γνωρίζει καλά πως αποτελεί σημείο ιδιαίτερης σημασίας στη στρατηγική της Δύσης και ότι έχει περιθώρια να ασκήσει πιέσεις.
Βασικό αίτημα της Μόσχας είναι η επανασύνδεση της ρωσικής αγροτικής τράπεζας Rosselkhozbank στο διεθνές δίκτυο πληρωμών SWIFT. Αποκόπηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούνιο του 2022 λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αν και επίσημα οι εκπρόσωποι της ΕΕ δηλώνουν πως τίποτα δεν έχει αλλάξει, εντούτοις εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο μια θυγατρική της Rosselkhozbank να επιτραπεί να ξανά συνδεθεί με το σύστημα SWIFT για συναλλαγές που θα αφορούν σιτηρά και λιπάσματα.
Ο Γκουτέρες έστειλε επιστολή στον Πούτιν την Τρίτη 11 Ιουλίου 2023, προτείνοντας έναν τρόπο για να διευκολυνθούν περαιτέρω οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων και να διασφαλιστούν οι συνεχείς αποστολές ουκρανικών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα, δήλωσε εκπρόσωπος του ΟΗΕ Στέφαν Ντουζάρικ.
Δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την πρόταση, αλλά πρόσθεσε ότι ο Γκουτέρες είναι σε επαφή με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για το θέμα και ήταν πρόθυμος να συζητήσει περαιτέρω την πρότασή του με τη Ρωσία.
Για την ιστορία, ο ΟΗΕ και η Τουρκία μεσολάβησαν στην Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας με τη Ρωσία και την Ουκρανία τον Ιούλιο του 2022 για να βοηθήσουν στην άμβλυνση μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης που επιδεινώθηκε από την εισβολή της Μόσχας και τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών.
Για να πειστεί η Ρωσία να συμφωνήσει στη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας, συνήφθη ένα τριετές μνημόνιο κατανόησης, σύμφωνα με το οποίο αξιωματούχοι του ΟΗΕ συμφώνησαν να βοηθήσουν τη Ρωσία να αποκαταστήσει τις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων της στις ξένες αγορές. Ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται στις κυρώσεις της Δύσης που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα λέει ότι οι περιορισμοί στις πληρωμές, τα logistics και την ασφάλιση έχουν αποτελέσει εμπόδιο στις αποστολές.
Ως λύση για την έλλειψη πρόσβασης στο SWIFT, αξιωματούχοι του ΟΗΕ ζήτησαν από την αμερικανική τράπεζα JPMorgan Chase & Co να αρχίσει να επεξεργάζεται ορισμένες πληρωμές για εξαγωγές σιτηρών από τη Ρωσία με διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Τα Ηνωμένα Έθνη συνεργάζονται επίσης με την Αφρικανική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών (Afreximbank) για να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα που θα βοηθήσει στη διεκπεραίωση των συναλλαγών για τις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων στην Αφρική.
